Motyw matczynej miłości
Omów zagadnienie na podstawie mitu o Demeter i Korze („Mitologia” Jan Parandowski). Odwołaj się do wybranego kontekstu.
Miłość to motyw, po który bardzo chętnie sięgają twórcy wszystkich epok: malarze, rzeźbiarze, kompozytorzy i oczywiście literaci. Można by powiedzieć, że został już wyeksploatowany, a tymczasem pojawiają się kolejne dzieła, w których pełni najważniejszą lub ważną rolę. Mówimy o miłości dwojga ludzi, miłości do ojczyzny, braterskiej i siostrzanej, o miłości do Boga i ludzi, do pieniędzy i siebie samego; miłości zmysłowej i platonicznej, szczęśliwej i tragicznej.

Wśród wielu różnych rodzajów miłości jest jedna szczególna – to miłość matczyna.
Teza: Miłość matczyna to najsilniejszy rodzaj miłości. Matka to istota, która dla swojego dziecka potrafi zrobić absolutnie wszystko.
Grecki mit o Demeter i Korze z „Mitologii” Jana Parandowskiego.
Demeter to bogini pól i urodzajów, ale nade wszystko szczęśliwa matka Kory. Razem spędzają wiele czasu, spacerują po kwiecistych łąkach, słuchają śpiewu ptaków. Matka uczy córkę życia, przestrzega przed niebezpieczeństwami. Nie pozwala jej m. in. zrywać kwiatu zwanego narcyzem, który poświęcony jest bogom podziemia. Pewnego dnia, gdy córka przebywała w towarzystwie nimf, została porwana przez boga podziemi Hadesa, który wziął ją za żonę.
Zrozpaczona matka nie może się z tym pogodzić, przemierza świat wzdłuż i wszerz, wszędzie szukając ukochanego dziecka. Razem z nią płacze cała przyroda, drzewa tracą liście, więdną kwiaty, zamiera życie.
Bogini postanawia szukać dziecka za wszelką cenę. Cierpi w ukryciu. W końcu Zeus postanawia wrócić jej córkę. Radość matki jest ogromna. Przyroda znów budzi się do życia.
Demeter często bywa określana archetypem matki cierpiącej, która utraciła swoje dziecko.
Konteksty literackie (do wyboru)
- Biblia, a konkretnie Nowy Testament – Maryja, matka Jezusa, stojąc pod krzyżem, na którym wisi jej umiłowany Syn, również cierpi okrutne męki. Jej serce przenika miecz, o którym podczas ofiarowania w świątyni, wspominał starzec Symeon. Jednak w przeciwieństwie do Demeter, Maryja cierpi w milczeniu. Wie, że tak musi być.
- Średniowieczny utwór „Lament świętokrzyski” (inny tytuł to „Żale Matki Bożej pod krzyżem”). Matka Boska przedstawiona jest tu jako nieszczęśliwa matka, która jest bezradna wobec cierpienia i męki swojego syna. Chce mu w jakiś sposób pomóc, choćby podtrzymać opadającą głowę, wytrzeć krew. Wie jednak, że tak naprawdę nie może mu w niczym pomóc.
- „Dziady” cz. III Adama Mickiewicza – niezwykle wzruszający obraz p. Rollinson, matki młodego studenta, aresztowanego przez zaborców, która w imię matczynej miłości przychodzi do Senatora prosić go o jego ułaskawienie. Syn jest dla niej wszystkim.
- „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall. Jedna z bohaterek tego reportażu, którego akcja toczy się w warszawskim getcie w czasie II wojny światowej – pielęgniarka Tenenbaumowa zdecydowała, że odda swój numerek życia córce Dedzie. Tak też zrobiła, dzięki czemu przedłużyła jej życie o kilka miesięcy. Sama wolała zginąć (popełniła samobójstwo, łykając fiolkę luminalu), byle tylko jej córka miała szansę przeżycia. Dzięki matce młoda dziewczyna chociaż przez pewien czas była szczęśliwa.
Wnioski:
Z przedstawionych utworów wynika, że matka:
- jest jedyną osobą, która bezinteresownie pragnie dla swojego dziecka wszystkiego, co najlepsze,
- cierpi, jeśli jej ono jest nieszczęśliwe, zagubione, chore, umierające,
- nigdy się nie poddaje,
- jest w stanie zrobić dla niego wszystko.