Podstawowe pojęcia z antyku.
- Ambrozja – pokarm bogów, który dawał im nieśmiertelność i wieczną młodość.
- Antropomorfizm – wyobrażenie bóstwa na podobieństwo człowieka i przypisywanie mu cech właściwych człowiekowi.
- Antyk – kultura starożytnej Grecji i Rzymu, która stała się źródłem inspiracji dla kolejnych epok na przestrzeni dziejów.
- Archetyp – pierwowzór, pierwotny wzorzec postaci, zdarzenia, motywu.
- Atrybut – określony przedmiot o charakterze symbolicznym związany z życiem danej postaci, np. atrybutem Zeusa był piorun.
- Decorum – zasada zgodności stylu z treścią (odpowiednim dobraniu stylu pisania, słownictwa i składni do gatunku oraz tematyki dzieła.
- Delfy – miasto, w którym mieściła się słynna wyrocznia.
- Dramat – jeden z 3 rodzajów literackich; obejmuje utwory przeznaczone zasadniczo do realizacji scenicznej, zwykle o charakterze fabularnym, odznaczające się w płaszczyźnie językowej dominacją dialogu.
- Ekloga – pogodny utwór poetycki opiewający uroki życia wiejskiego
- Epeisodion – dialogi i monologi wygłaszane na scenie przez aktorów.
- Epigramat – krótki utwór poetycki, opisujący jakieś zjawisko, zakończony zaskakującą puentą.
- Epopeja (epos) – długi poemat epicki opiewający w podniosłej formie czyny bohaterów narodowych, przedstawiający obraz społeczeństwa w przełomowych momentach historycznych.
- Exodos – pieśń śpiewana na zakończenie przez chór schodzący z orchestry.
- Fatum – personifikacja nieuchronnego, nieodwracalnego losu; nieodwołalna wola bogów, na którą nikt nie ma wpływu.
- Hades – królestwo, którym władał hades (bóg podziemia).
- Hamartia – wina tragiczna bohatera.
- Heros – w mitologii greckiej postać zrodzona ze związku człowieka i boga.
- Ilion – Troja, miasto, znane z wojny trojańskiej, zniszczone przez Greków.
- Ironia tragiczna – polega na tym, że wydarzenia układają się tak, iż cokolwiek dany bohater by zrobił, to i tak popadnie w nieszczęśliwe zbłądzenie (np. Edyp).
- Kalokagatia – greckie pojęcie oznaczające połączenie dobra z pięknem.
- Katharsis –dosł. oczyszczenie; sztuka miała widza uwolnić od cierpienia, uwolnić emocje, odblokować napięcie.
- Komedia – gatunek dramatyczny o pogodnej treści, akcji obfitującej w wydarzenia, z pomyślnym dla bohatera zakończeniem, z elementami komizmu (słowny, sytuacyjny, postaci), mający na celu wywołanie śmiechu u widza.
- Kommos – punkt kulminacyjny; lament bohatera.
- Konflikt tragiczny – nierozstrzygalny konflikt dwóch równorzędnych racji.
- Koryfeusz – przewodnik chóru, on stał się pierwszym aktorem, którego wprowadził Tespis.
- Koturny – buty na bardzo wysokich obcasach, używane przez aktorów w teatrze greckim.
- Maska – podstawowy element stroju aktora, dzięki niej widz miał wskazówke dotyczącą postaci granej przez aktora
- Mimesis – przedstawienie, imitacja, podobieństwo; rodzaj działania opartego na naśladownictwie.
- Mit – opowieść o bogach i bohaterach.
- Mitologia – zbiór mitów.
- Motyw – idea, wątek lub postać utrwalone w kulturze, powtarzające się w utworach literackich różnych epok.
- Muzy – boginie sztuki i nauki. Najsłynniejsze Muzy (było ich 9) zamieszkiwały wzgórze zwane Parnasem. Ich opiekunem był Apollo.
- Olimp – góra w starożytnej Grecji, którą zamieszkiwali najważniejsi bogowie.
- Orchestra – nazwa półkolistego placu w teatrach greckich i rzymskich, znajdującego się pomiędzy sceną a widownią.
- Parnas – wzgórze, które zamieszkiwały Muzy.
- Parodos – pieśń chóru na wejście.
- Prologos – wstępna, wyodrębniona część utworu dramatycznego lub narracyjnego, zawierająca relację o faktach poprzedzających zawiązanie akcji.
- Pola Elizejskie – w mitologii greckiej część Hadesu przeznaczona dla dusz ludzi dobrych.
- Politeizm – wiara w wielu bogów, wielobóstwo.
- Porównanie homeryckie – porównanie, którego jeden człon jest rozbudowanym opisem ludzkich czynów zestawionych z zachowaniem zwierząt lub ze zjawiskami przyrody
- Proscenium – część sceny znajdująca się przed kurtyną w budynku teatralnym, wykorzystywana głównie w początkowej i końcowej części przedstawienia.
- Scene – w teatrach greckich początkowo drewniany, później kamienny budynek usytuowany naprzeciw widowni.
- Stasimon – pieśń wykonywana w teatrze przez chór.
- Styks – rzeka dzieląca świat żywych od świata umarłych. Pływał po niej Charon – przewoźnik, który za 1 obola przewoził dusze zmarłych.
- Tartar – w mitologii greckiej najmroczniejsza i najniższa część krainy podziemia, w której przebywały dusze skazanych.
- Theatron – nazwa widowni w teatrze greckim.
- Topos – stały motyw, temat utrwalony w literaturze.
- Tragedia – utwór dramatyczny, w którym ośrodkiem akcji jest nieprzezwyciężalny i kończący się nieuchronną klęską konflikt wybitnej jednostki z siłami wyższymi – losem, fatum.
- Tragizm – istota tragedii antycznej. Tak należało skomplikować dzieje bohatera tragicznego, iż znajdował się on w pewnym punkcie akcji w sytuacji bez wyjścia. Jakąkolwiek podejmie decyzję – tak czy tak – sprowadzi na siebie nieszczęście.
- Tyrteizm (poezja tyrtejska) – poezja, której główną tematyką było nawoływanie do obrony kraju. Nazwa pochodzi od poety Tyrteusza.
